vrijdag 26 augustus 2016

§4. Maar is het niet schandalig en laf van godsdienst te veranderen?

Dat ligt er aan. We hebben namelijk net gezien, dat alle mensen naar geweten verplicht zijn, zich te onderwerpen aan die Kerk, die door Christus werd gesticht, en dus ook die geloofsleer te geloven en te belijden, die door die Kerk wordt voorgehouden. Leeft men dus in de ware, door Christus gestichte Kerk, dan zou het zeker een zware zonde zijn van godsdienst te veranderen; maar is de Kerk, waar men bij hoort, niet de ware Kerk van Christus, dan mag men daar niet in blijven, dan moet men van godsdienst veranderen.

Veronderstellen we eerst eens, dat het Protestantisme de ware godsdienst is. Dan hebben zij, die 400 jaar geleden de Katholieke Kerk vaarwel zeiden en zich bij de leer van Luther aansloten, niet alleen groot gelijk gehad, maar dan was het eenvoudig hun plicht, dan moesten zij dit doen, en zijn alle Katholieken, ook nu nog, naar geweten verplicht dat voorbeeld te volgen.
Stelt u eens voor: de protestantse godsdienst leert, dat het in strijd is met Gods eer, dat het een soort afgoderij is, de Heiligen te vereren en aan te roepen; nu doe ik dat als Katholiek toch, met nog allerlei andere dingen, die door de protestantse leer als dwaas en zondig worden veroordeeld, zou ik nu met al die fouten en dwaasheden mogen doorgaan, als het Protestantisme de waarheid bezit? Nee! Dan ben ik naar geweten verplicht, daar een eind aan te maken en protestant te worden.

Maar laten we nu het omgekeerde veronderstellen, dat de Katholieke Kerk de ware Kerk van Christus is: mag dan een Protestant of welke andere niet-Katholiek, maar rustig blijven wat hij nu eenmaal is? Natuurlijk niet. De Katholieke Kerk leert bijv. dat Petrus, de plaatsvervanger van Christus en het zichtbaar opperhoofd van Jezus' Kerk is; dat dus alle kinderen van die Kerk eerbied en gehoorzaamheid aan de Paus verschuldigd zijn. Zij leert dat in het H. Sacrament van het Altaar, onder de uitwendige gedaante van brood en wijn, Christus zelf werkelijk tegenwoordig is, met zijn Godheid en mensheid. En dat dus daarom aan dat H. Sacrament goddelijke eer bewezen hoort te worden. Zij leert, dat er in het andere leven, behalve de hel en de hemel, nog een derde plaats is, die zij Zuiveringsplaats of Vagevuur noemt, waar de zielen van hen, die niet schuldig genoeg zijn voor de hel en niet onschuldig genoeg voor de hemel, eerst aan Gods rechtvaardigheid moeten voldoen en dat het goed en heilzaam is voor die zielen te bidden. De Protestant gelooft hier allemaal niets van, spot er zelfs mee; maar mag hij dat doen en blijven doen, als de Katholieke Kerk de ware Kerk van Christus is? Nee, absoluut niet.

Daarom is iedereen verplicht de ware godsdienst te belijden, en dus als hij die niet bezit, van godsdienst te veranderen, om de ware te omhelzen. Niet veranderen zou in dit geval zeker een zware zonde zijn, die alleen niet toegerekend zou worden, als zij onvrijwillig is, met ander woorden, wanneer men blijft wat men is, omdat men, hoewel niet terecht, maar toch zonder oneerlijke bedoelingen, denkt in de ware godsdienst te leven.

Hier nog een paar voorbeelden ter verduidelijking. Het is een zware zonde, een grote som geld te houden, die van iemand anders is; En toch kan het zijn, dat ik hierdoor niet schuldig ben in Gods ogen; wanneer ik namelijk zonder oneerlijke bedoelingen denk, dat dit geld van mij is. Het uitspreken van een godslastering is op zich zelf een zware zonde; denkt iemand echt, dat wat hij zegt, geen godslastering maar bijv. een schietgebed is, dan zou hij door die woorden uit te spreken, zijn geweten niet bezwaren, maar zelfs verdienstelijk kunnen handelen.

Maar zoals het in deze gevallen zo is, dat alleen de eerlijke bedoelingen ervoor zorgen dat, hetgeen in zichzelf groot kwaad is, iemand niet als groot kwaad word aangerekend, zo is het ook wat de godsdienst betreft. Als dus die eerlijke bedoelingen ophouden, als wij inzien, dat wij inderdaad niet in de ware Kerk van Christus leven, dan is het een zware plicht voor ons om van godsdienst te veranderen, en absoluut niet schandalig en laf, maar een eervolle en moedige daad, waar God ons voor zal belonen en elk redelijk denkend mens ons om zal prijzen. In vrijwillige dwaling volharden, dat is schandalig, de erkende waarheid niet durven belijden, dat is laf. Een geloofsleer blijven aanhangen, terwijl men inziet, dat die leer niet de leer is, die Christus zijn Kerk heeft toevertrouwd te verkondigen, dat is in strijd met het geweten, dat is zonde, dat is zich voor Christus schamen bij de mensen. En u weet dat Jezus, volgens zijn eigen woord, met ons zal handelen bij zijn hemelse Vader, zoals wij met Hem gehandeld hebben bij de mensen. De H. Augustinus zegt: dwalen is menselijk, in de dwaling volharden is duivels.

Hieruit, lezer, zult u begrepen hebben, hoe onnozel het praatje is, dan men vaak hoort: “och, ieder in het zijne”. “ieder moet maar blijven wat hij is.” Nee, men moet alleen blijven wat men is, als wat men is, goed is. Of moet een zieke maar ziek, een hongerige maar hongerig, een drenkeling maar in het water, een verdwaalde, en dit is geen vergelijking meer, maar ons geval zelf, maar op de verkeerde weg blijven? Dat gaat tegen het gezond verstand in. Anders zou men ook moeten beweren, dat onze voorouders beter heidenen konden blijven, en de zendelingen dwazen zijn, om met levensgevaar in onbekende streken een andere godsdienst aan de ongelovigen te gaan verkondigen.

Geen opmerkingen: