Uitleg Matt. 19: 9

Op verzoek van een lezer hierbij een uitleg van Matt. 19: 9:

1. Je moet goed kijken naar de uitzonderingsclausule die begint met ‘anders dan’. Kijk goed waarnaar deze clausule verwijst. Jezus maakt een uitzondering op de regel die echtscheiding verbiedt, Hij geeft géén uitzondering op de regel die hertrouwen verbiedt. Hij had immers net zo goed kunnen zeggen: ‘Maar Ik zeg u, dat zo wie zijn vrouw verlaat en een andere trouwt, anders dan om hoererij, die doet overspel, en die de verlatene trouwt, doet ook overspel.’ Maar in plaats daarvan heeft Hij gezegd: ‘Maar Ik zeg u, dat zo wie zijn vrouw verlaat, anders dan om hoererij, en een andere trouwt, die doet overspel, en die de verlatene trouwt, doet ook overspel.’ Kijk goed naar de plaatsing van de ‘uitzonderingsclausule’.

2. Jezus beschrijft in vers 9 een man die zijn vrouw wegzendt en een ander trouwt, deze man pleegt, zo zegt Jezus, overspel. Maar hoe zit het nu met die vrouw, zij is immers onschuldig in dit voorbeeld. Het is de man die haar weggezonden heeft en die een ander heeft getrouwd, ze kan nu niet meer terug naar haar man, die is immers hertrouwd. Mag zij, als onschuldige nu hertrouwen? NEE, want over haar zegt Jezus: ‘en die de verlatene trouwt, doet ook overspel’ (de moderne vertalingen hebben deze zinsnede geschrapt). Wanneer de vrouw hoererij heeft gepleegd is de situatie anders, daarover spreekt Jezus nu niet. Het gaat Hem nu om een man die zijn vrouw wegzendt en die een ander trouwt en het gaat Hem om wat die weggezonde in zo’n situatie moet doen.


3. Wij mogen misschien denken dat Jezus onderwijs niet duidelijk is. Zijn discipelen vonden het maar al te duidelijk. Want wie vers 9 leest moet ook doorlezen. In deze verzen klagen Zijn discipelen persoonlijk en bitter tegen hun Meester. ‘Indien de zaak des mensen met de vrouw alzo staat, zo is het niet oorbaar te trouwen.’ Waarom zeggen de discipelen dit? Wanneer echtscheiding zo gemakkelijk is en hertrouwen is toegestaan wanneer er schuldbelijdenis is gedaan, waarom zouden de discipelen dan zeggen dat het beter is om niet te trouwen? Er is geen andere verklaring dan dat de discipelen zien wat Jezus echt bedoeld, namelijk hoe ze zich hebben te gedragen na een echtscheiding (vanwege overspel). Een roeping die voor hun gevoel hard en menselijk gezien onmogelijk is.

Jezus antwoord de discipelen door uit te leggen dat er drie soorten ‘gesnedenen’ zijn (mannen of vrouwen die niet seksueel actief zijn). Sommigen zijn geboren zonder seksuele behoefte. Anderen zijn door medemensen ‘gesneden’ (slaven in de harem van de koning werden vaak gecastreerd). Tenslotte zijn er ‘gesnedenen, die zichzelven gesneden hebben, om het Koninkrijk der hemelen. Die dit vatten kan, vatte het.’ Wat zegt Jezus hier? Heel simpel. Dat sommigen afzien van seksuele activiteit (van hertrouwen) omwille van het Koninkrijk der hemelen, in gehoorzaamheid aan Jezus Christus. Wanneer hertrouwen soms zou zijn toegestaan dan had Jezus niet hoeven leren dat sommigen zich omwille van het Koninkrijk moet snijden. Hij is zich ook heel goed bewust van het feit dat dit heel moeilijk is: ‘Die dit vatten kan, vatte het’ Hij is immers de Redder die meeleeft met Zijn kinderen.

4. Jezus discipelen begrepen dus heel goed wat Hij bedoelde. Maar ook de apostel Paulus heeft dit goed begrepen. Hij legde Jezus leer uit en paste die toe. In 1 Kor. 7. In vers 10 en 11 maakt hij een onderscheid tussen wat de HEERE leert en wat hij, Paulus, gebiedt. Het verschil is niet tussen wat God gebiedt en wat de persoonlijke mening is van Paulus, maar tussen wat Jezus eerder al geleerd had en wat Paulus er nu aan toevoegt onder leiding van de Heilige Geest. In vers tien zegt Paulus: ’maar de Heere’ Wat gebiedt de Heere? ‘Doch den getrouwden gebiede niet ik, maar de Heere, dat de vrouw van den man niet scheide. En indien zij ook scheidt, dat zij ongetrouwd blijve, of met den man verzoene; en dat de man de vrouw niet verlate.’ Dat is verrassend. Het is krachtig. Paulus zegt dat de HEERE Jezus twee opties geeft aan een gescheiden vrouw: 1. ongetrouwd blijven 2. verzoenen met haar man. Het zou natuurlijk uitermate wreed en onrechtvaardig zijn wanneer Paulus slecht deze twee opties geeft, terwijl Jezus een derde optie zou geven: ’hertrouwen’. Trouw aan Gods Woord in Matt.19 geeft Paulus geen toestemming voor hertrouwen, zolang de echtgenoot nog leeft (1 Kor.7: 39, Rom. 7).

Samenvattend kunnen we zeggen dat er slecht één tekst is die lijkt te suggereren dat hertrouwen na overspel mag, en die tekst is Matt. 19 vers 9. Maar ook deze tekst leert niet dat hertrouwen tijdens het leven van de partner toegestaan is, zoals hierboven is aangetoond. En we mogen geloven dat Zijn juk niet hard is en zijn last niet zwaar, maar zijn geboden zijn goed voor ons leven (Matt 11: 30).