zaterdag 28 augustus 2010

Slaat de tekst: "God wil dat alle mensen zalig worden en tot kennis der waarheid komen" op alle mensen, of op mensen uit alle rangen en standen?

St. Paulus zegt in 1 Tim. 2:1-6: "Ik vermaan dan vóór alle dingen, dat gedaan worden smekingen, gebeden, voorbiddingen, dankzeggingen voor alle mensen, voor Koningen en allen die in hoogheid zijn, opdat wij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid. Want dat is goed en aangenaam voor God onze zaligmaker, welke wil dat alle mensen zalig worden en tot kennis der waarheid komen. Want daar is één God, daar is ook één middelaar Gods en der mensen, de mens Christus Jezus, die zichzelf gegeven heeft tot een rantsoen voor allen, zijnde de getuigenis te zijner tijd."

Ieder die dit voor de eerste keer leest, zonder het ooit door protestantse bril te hebben bekeken, zal aanstonds zeggen: "Het is overduidelijk, dat hier met "alle mensen" volstrekt ook alle mensen bedoeld worden, en niet alleen maar mensen van alle rang en stand dus eigenlijk "allerlei mensen". Te dikwijls wordt immers over kortweg alle mensen gesproken: "dankzegging voor alle mensen; God, die wil dat alle mensen zalig worden; Christus, een rantsoen voor allen".

De Protestanten beroepen zich voor hun verklaring op de woorden "voor Koningen en allen die in hoogheid zijn". Maar waarom worden die afzonderlijk vermeld? Om te laten zien, dat zelfs mensen uit de hoogste stand zalig kunnen worden? Dat is toch niets bijzonders. Nee, maar "opdat zij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid", dus omdat de rust in de samenleving van belang is voor godsvrucht en deugd. De protestantse verklaring is dan ook ver gezocht; gezocht, omdat men het niet waar acht, dat God wil, dat alle mensen zalig worden, aangezien deze wil niet in alle mensen vervuld wordt. Reeds St. Augustinus maakte deze zeer begrijpelijke moeilijkheid en gaf daarom in zijn Enchiridion, 103, dezelfde onnatuurlijke verklaring, welke Calvijn van hem overnam. Toch was St. Augustinus niet zeker van de juistheid van deze verklaring, want tevoren had hij ze in "De spiritu et littera", 33, 58, in katholieke geest verklaard.En toen hij later zijn zijn "Retractationes" enige vroeger gehuldigde meningen terugtrok, herriep hij deze verklaring niet, ondanks zijn verklaring in "Enchiridion".

Dat God de zaligheid van alle mensen wil, wordt duidelijk in de H. Schrift geleerd, maar het is een probleem, hoe wij die wil hebben te verstaan. God maakt zalig door zijn genade. Deze genade schenkt Hij aan alle mensen, zoals 2 Cor. 5:15,1 Joh. 2:2, Tit. 2:11 en 1 Tim. 4:10 leren, wat een nieuw bewijs is, dat God werkelijk de zaligheid van alle mensen wil. 2 Cor.5:15 zegt immers: "Hij is voor allen gestorven". 1 Joh. 2:2: "En hij is ene verzoening voor onze zonden, en niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden der gehele wereld". Tit. 2:11: "Want de zaligmakende genade Gods is verschenen allen mensen". Van de andere kant laat echter de genade vrij, zodat men door eigen schuld verloren kan gaan. Gods wil om alle mensen zalig te maken wordt dus uitgevoerd door middel van de genade en de vrije wil. Het samengaan van genade en vrije wil is een probleem, dat in verloop van eeuwen aanleiding was tot verschillende ketterijen, die ofwel de werking der genade ofwel der vrije wil loochenden, en ook tot verschillende theologische systemen, die echter beide handhaven. In Augustinus' tijd was de theologie daarin nog niet ver ontwikkeld en het probleem daardoor nog duisterder dan thans. Hij hield echter vast aan het samengaan van genade en vrije wil. ("De gratia Christi et de peccato originali", 47, 52: zie na antwoord 22). Deze theologische systemen komen ter sprake in het nummer over het samengaan van verdiensten en voorbeschikking (antwoord 20). Zij erkennen dat God de zaligheid van de mensen van de kant der genade wil, maar van de kant van de vrije wil ook niet kan willen.

H.Augustinus in "De spiritu et littera", 33, 58: "God wil nu dat alle mensen zalig worden en tot erkentenis der waarheid komen; niet zo echter, dat hij hun de vrije keuze ontneemt, waardoor zij, ze goed of slecht gebruikende, zeer terecht geoordeeld zullen worden. Aangezien dat gebeurt, handelen de ongelovigen dan wel tegen de wil Gods, als zij in zijn evangelie niet geloven, en zij winnen het daardoor toch niet van haar, maar beroven zichzelf van een groot en allergrootst goed en verwikkelen zich tot straf in rampen."

Bron: http://www.stpiusx.be/protestantse-opwerpingen-tegen-de-katholieke-kerk (met toestemming overgenomen)

2 opmerkingen:

JohnLogan zei

Ik ben zeer verheugd dat u ook hier over een artikel hebt geschreven. Ik heb zelf lang onderzoek gedaan naar Augustinus zijn interpretatie van deze tekst. Hij lijkt er geen permanente positie over te hebben ingenomen. In tegenstelling tot een strenge interpretatie van 5 punten Calvinisme was het voor hem niet onmogelijk dat God wenste dat alle mensen gered wilde worden. Hij wilde echter alleen niet dat deze tekst gebruikt zou worden om de uitverkiezing volledig afhankelijk van de menselijke keuze te maken. Sids het Tweede Vaticaanse Concilie word deze tekst wel te veel misbruikt om te suggereren dat zelfs mensen die Christus niet kennen toch gered moeten kunnen worden.

Grappig dat mij dit terug brengt naar hat Jansenisme. Er is een Neo-Jansenistische site die veel goeie dingen zegt die hier een artikel over geschreven hebben.

De site bevat uitzonderlijk veel historische kennis en is uiterst conservatief. Het is echter ook een redelijk rare site. Ik heb er zeer gemengde gevoelens over. Ze waaren eerst tegen het Sedevacantisme maar werden er later voor. De site is erg duister.

http://www.romancatholicism.org/fathers-will.html

Ze geven meerdere mogelijke interpretaties van de teksten in de bijbel die spreken over Gods wens om allen te redden. Ik denk echter dat zij een grote fout maken, die het Jansenisme onderscheiden van de Augustijnse leer. Augustinus liet meer kwesties open als Goddelijk geheim. De samenwerking tussen vrije wil en genade en in hoe verre God zijn voorkennis gebruikte, en hoe belangrijk de menselijke keuze was, liet hij allemaal meer als open vraag stukken. Zijn theologie was minder sterk uitgewerkt dan die van het Thomisme of van het Molinisme. Hoe de uitspraak dat God wenst dat allen gered worden, zijn uitverkiezing en de vrije wil samen gaan hou ik zelf ook liever een mysterie.

Hugo Bos zei

Bedankt voor de reactie. Dit soort duistere sites ken ik ook, ik lees ze meest niet.
Om een goed oordeel te vellen over wat ze zeggen moet ik er erg veel tijd in steken en die tijd heb ik niet. Verder wordt ik er erg depri van door dat soort dingen te lezen. Ik werk liever mee aan een oplossing in het hier en nu. Een christen leeft immers van de hoop.